Wat is Basel IV?
Toen de Duitse Herstatt Bank in 1974 omviel, werd de roep groter om banken internationaal te reguleren. Daarom werd in datzelfde jaar het Basel Committee on Banking Supervision opgericht door de G10. In 1988 was het eerste Baselse akkoord een feit en kwamen de eerste grensoverschrijdende regels over hoe banken financieringsaanvragen moeten beoordelen, zodat ze vervolgens kunnen berekenen hoeveel kapitaal ze op hun balans moeten aanhouden om het risico van een financiering af te dekken.
In eerste instantie waren deze regels bedoeld voor grote internationale banken. Maar na verloop van tijd werden de regels van het akkoord, dat in de Zwitserse stad Basel was gesloten, op grote schaal door nationale toezichthouders overgenomen en ook voor kleinere banken voorgeschreven. Inmiddels is in 2021 Basel IV gepubliceerd, waarin het risicomodel voor banken verder is aangescherpt ten opzichte van de vorige versie. Daarna zijn de afspraken uit dit akkoord vertaald naar concreet beleid voor financiers en eerder dit jaar bekend gemaakt.
“Vroeger werden de regels van Basel door banken gezien als een verplichting, maar tegenwoordig hanteren ze de internationale afspraken steeds meer als een nauwkeurig instrument om het beleid van de financier goed toe te passen. Voor een financier is Basel IV daarmee veel levendiger en leidend dan de voorgaande akkoorden”, ervaart Jan Migchels, adviseur bedrijfsfinancieringen bij Financieringsgilde Noord-Veluwe.
Basel IV in één minuut, de kern voor ondernemers
Basel IV scherpt kapitaaleisen en risicowegingen aan. Daardoor kijken banken kritischer naar voorspelbaarheid van cashflow, kwaliteit van zekerheden en sectorrisico. “Hoe meer risico je aanhoudt, hoe meer solvabiliteit je als financier moet aanhouden. Daar komt het samengevat op neer”, vertelt Jan Migchels.
Je aanvraag moet aantonen dat je cashflow stabiel is en schokken kan opvangen. Zekerheden, vastgoed, debiteuren en voorraad worden zorgvuldiger gewogen dan voorheen. Sector en bedrijfsmodel tellen zwaarder mee in prijs en voorwaarden. “Als je in een sector actief bent, waarin veel bedrijven het moeilijk hebben of zelfs failliet gaan, dan gaat de prijs van jouw aanvraag omhoog. Simpelweg omdat het risico om een bedrijf in deze sector te financieren voor een financier groter is.”
Waar wordt je aanvraag op beoordeeld?
Banken leggen extra nadruk op terugbetaalcapaciteit en datadiscipline. Dit betekent dat je voor je financieringsaanvraag alles op orde moet hebben:
- Cijfers, actuele jaarcijfers, tussentijdse cijfers, maandrapportages met toelichting. “Het liefst willen financiers dat je je cijfers tot eind vorige maand inzichtelijk hebt om een zo actueel mogelijk beeld te krijgen van jouw bedrijf om daarmee het risico van jouw aanvraag zo goed mogelijk te beoordelen”, vertelt de adviseur bedrijfsfinancieringen. Het vraagt daarom een goede afstemming met de afdeling boekhouden of de accountant om cijfers tijdig beschikbaar te hebben.
- Cashflow inzichtelijk maken. “Dan kunnen wij daaruit mogelijke scenario’s afleiden, bijvoorbeeld in hoeverre de financieringslast, het seizoenspatroon of de investeringen van invloed zijn op het verloop van je rekening courant.”
- Balans, werkkapitaal op orde, voorraad, debiteuren en sturen op omloopsnelheid. “Sinds Basel IV vraagt een financier bij een aanvraag meer informatie over je voorraad en debiteuren om op basis daarvan het risico van je aanvraag te beoordelen. Dus ik vraag een ondernemer daarom welke onderdelen van zijn voorraad minder verkopen en daardoor minder toegevoegde waarde hebben.”
Wat Basel IV kan doen met je renteopslag?
De renteopslag volgt je risicoprofiel. Verbeter je profiel en je krijgt betere voorwaarden. Hoe kun je je profiel dan verbeteren? Jan Migchels: “Je kunt meer zekerheden geven en zorgen voor actuele jaarcijfers. Daarnaast kun je sturen op solvabiliteit door niet onnodig geld uit je bedrijf te halen en zorgen voor balans in activa en passiva. Stel je wilt 2 nieuwe bedrijfswagens kopen en je kunt deze zelf betalen. Dan adviseer ik je dat via lease of een andere financiering te regelen, zodat je voldoende middelen op je balans houdt en een beter beeld hebt bij een volgende aanvraag. Want een financiering met een goede verhouding op de balans draagt bij aan een positieve beoordeling van jouw aanvraag.” Vraag bovendien ook om een specificatie van je opslag; wat is je basisrente, je risico-opslag en je kosten zodat je inzicht krijgt in hoe je rente tot stand is gekomen.
Wat Basel IV betekent voor je financieringsvorm?
Aan de financieringsvormen is sinds de komst van Basel IV niets veranderd, maar de vormen worden beter toegepast. “Vroeger was het mogelijk om een investering op lange termijn, zoals een bedrijfswagen, te financieren met een kortlopende lening, zoals een krediet in je rekening courant. Dat kan sinds Basel IV niet meer. Nu wordt een lange investering met een langlopende financiering geregeld en een korte investering met een kortlopende financiering. Dus de financieringsvorm wordt beter afgestemd op het doel.”
Wat betekent het voor je herfinanciering?
Basel IV maakt timing belangrijker. Herfinanciering kan nu voordeel geven of juist over een paar maanden. Jan Migchels licht dit toe: “Als je een bestaande financiering hebt van minimaal € 250.000 die je 5 jaar of langer geleden hebt afgesloten, dan is de kans groot dat deze is goedgekeurd op basis van een oude risicobeoordeling. Met de huidige risicobeoordeling van Basel IV kan het zijn dat je een gunstige rente ontvangt op je financiering. Het is de moeite waard om je adviseur te laten checken of dit ook voor jou geldt.”
Zo vergroot je je slaagkans, voorbereiding die telt
Een strak dossier scheelt opslag, tijd en discussie. Jan Migchels: “Natuurlijk wil een financier jou en je bedrijf leren kennen en beoordelen, maar het is goed dat je als ondernemer begrijpt dat het beleid van financiers om jouw aanvraag wel of niet goed te keuren gebaseerd is op Basel IV. Dus als je je aanvraag indient, helpt het als je dossier goed op orde is en geen of weinig vragen oplevert. Zorg dat je beschikt over alle noodzakelijke documenten, je jaarrekening en je investeringsplan helder voor ogen hebt.”
Maak vrijblijvend een afspraak voor een advies van een van onze adviseurs.
👉 Plan hier direct een afspraak met een adviseur uit jouw regio.
FAQ over Basel IV en mkb-financiering
Niet automatisch, de opslag beweegt mee met jouw risicoprofiel. Verbeter dat profiel en je kunt dezelfde of betere voorwaarden krijgen.
Kwaliteit weegt zwaarder. Vastgoed, debiteuren en voorraad helpen, maar sterke cashflow blijft leidend. Meer zekerheden betekent een lager risico voor de bank, waardoor jouw tarief gunstiger uitpakt.
Voor snel werkkapitaal of specifieke assets vaak wel. Vergelijk altijd totale kosten en voorwaarden met bankfinanciering. Doordat banken hun beleid strakker maken, is er ruimte gekomen voor financiers die een andere risicobeoordeling hanteren. De keuze voor ondernemers is dus groter. Het loont dus om offertes met elkaar te vergelijken om te kijken wat voor jou de beste oplossing is.
Als je profiel aantoonbaar beter is dan bij de oorspronkelijke financiering en de besparing groter is dan de overstapkosten, is herfinanciering gunstig. Zo niet, overweeg dan een herfinanciering na een natuurlijk moment, zoals het einde van je rentevastperiode of wanneer je nieuwe jaarcijfers beschikbaar hebt.
